Juryrapport Zondagskinderen

Gezien op 15 & 16 november 2019 (Theater de Kunsthut)

STUKKEUZE

Het eerste toneelstuk van Bob Larbey, ‘Zondagskinderen’ (1986) of ‘A month of Sundays’ is een goeie keuze voor de spelers van toneelgroep Venster. Het is een tragikomisch stuk over ouder worden en de fysieke en geestelijke aftakeling die daarmee gepaard gaat. In het stuk volg je het hoofdpersonage, Kuiper, dat vrijwillig een verzorgingstehuis is ingetrokken. We volgen hem in zijn strijd tegen zijn aftakelende lichaam. Kuiper is vrijwel constant op het podium, hij stuurt de emotionele ontwikkeling van het stuk met zijn scherpe geest en humor. Stukje bij beetje krijgen wij als publiek meer te zien van zijn kwetsbaarheid, zijn onvermogen om grip te houden op de dingen. Positief is dat het stuk zeer herkenbaar is en dat het een vette kluif is voor de spelers, qua tekst en thematiek. De jury vindt het stuk wel wat uitvoerig, waardoor de spanningsboog wat vlak blijft. De tekst is op bepaalde punten ook wat gedateerd, bijvoorbeeld in de invulling van de vrouwenrollen (medewerkers van het verzorgingstehuis): die zijn eendimensionaal uitgewerkt.

REGIE

De regie vertrekt vanuit een realistische setting, die zeer consequent is uitgewerkt. Ook de spelregie is consequent. Alle acteurs spelen geloofwaardig en geaard en zitten op dezelfde golflengte. Het stuk mist evenwel theatrale spanning, volgens de jury. In de spelregie wordt bijvoorbeeld vooral de komische zijde van deze tragikomedie benadrukt. Veel scenes missen een duidelijk belang, voor de personages staat er soms te weinig op het spel. Angst en noodzaak waren bij de personages bijvoorbeeld niet altijd voelbaar. Ook de dynamiek van het stuk bleef wat vlak. Ritme, cadans en intensiteit bleven voortdurend vrijwel gelijk. Theatrale middelen als muziek of bijvoorbeeld een minder ‘logische’ benadering van tijd en handelingsverloop hadden voor meer spanning kunnen zorgen. De voice-over – een van de weinige theatrale ingrepen – werd door het hoofdpersonage voortdurend non-verbaal nagespeeld, waardoor deze ingreep helaas ook niet de verbeelding van de kijker prikkelde.

VORMGEVING

Sterk vormgegeven decor, realisme in zijn uiterste doorgetrokken, zelfs in de rekwisieten. Panelen tegen de muren met schilderijtjes eraan. Links in de hoek een bed met een nachtkastje. Achterin een tafel met bijpassende stoelen. Voor op het podium twee fauteuils met een salontafeltje. Rechts achter een afgang en rechts voor een afgang die het toilet moest voorstellen, met geluidsondersteuning. Hoewel de jury waardering heeft voor de mate van detail waarin de vormgeving is uitgevoerd, mist zij ook in de vormgeving spannende keuzes. Zo gaat het decor de ‘lelijkheid’ van zo’n verzorgingstehuis en de aftakeling ook uit de weg; de ontluistering. Hierin had de vormgeving wat brutaler kunnen zijn: wat, bijvoorbeeld, als de wc zichtbaar was?

SPEL ALGEMEEN

Er werd knap gespeeld, realistisch, het was alsof je echt in een verzorgingstehuis was. De tekst was een behoorlijke kluif, knap dat de spelers dit allemaal hebben gebolwerkt. Het fysieke spel is sterk en consequent doorgezet bij Elburg en Kuiper. Mevrouw Bakker en zuster De Waard waren ook mooi naturel, jammer dat zij niet iets meer diepgang hadden als personages. Zij stonden met hun rol net iets te veel in dienst van de mannen en het geheel. Wat was hun eigen verhaal? Ook Julia en Peter waren naturel in spel, eigen en hadden duidelijke motieven.

Alex ’t Lam (Elburg)

Consequent spel, ook fysiek, goed met de tekst. Zijn lach werkte zeer aanstekelijk. Hij had iets meer kwetsbaarheid invoelbaar mogen maken. Sterk in zijn non-verbale scene als hij binnenkomt en Kuiper en Mevrouw Bakker hem niet zien staan.

John Roos (Kuiper)

Mooi in fysiek, gedragen stem en duidelijke tekstbehandeling. Kan scherp schakelen en weet zijn strijd voelbaar te maken. Mooi samenspel tussen de heren; het was voelbaar dat ze elkaar nodig hebben. En een compliment moet gemaakt worden voor de hoeveelheid tekst die John eigen heeft gemaakt.

Patty de Braal (Julia)

Mooi de dochter en haar dilemma’s neergezet; mooi gegeven dat ze zich altijd buitengesloten voelde bij haar ouders. Dat wist Julia ingeleefd neer te zetten. Soms was haar tekstbehandeling nog iets te veel ’tekst’ en te weinig eigen gemaakt.

Ronald Roozenburg (Peter)

De onrustige echtgenoot. Zeer duidelijke schakels in spel. Incasseert mooi, sterk in non-verbaalspel. Heeft een goede timing voor comedy, breng lucht in de scenes en maakt de spanning daardoor voelbaar. Soms spreekt hij wat binnensmonds en is niet alles verstaanbaar.

Loes Bleijenga (Mevrouw Bakker)

Heeft het personage volks en naturel neergezet. Licht en een fijne energie. Soms werd het spel wat illustratief maar bleef altijd ontwapenend en consequent in spel.

Ineke Sprenkels-Mulder (Zuster de Waard)

Zeer realistisch personage neergezet. Goed in samenspel en dialoog. Mooie timing en goede aansluiting in tekst. Fijne tegenkleur bij het hoofdpersonage in tempo en energie.

ALGEMENE INDRUK

Een knap, realistisch neergezet stuk, in spel en situatie, waardoor de jury wat theatraliteit miste. Het stuk was in zijn totaliteit wat te lang. Ook was de jury op zoek naar meer noodzaak en kwetsbaarheid van de personages. De spelers waren aan elkaar gewaagd en leverden zeer consequent spel. De jury vond het een bijzondere ervaring, waarin we ons bij tijden echt waanden in een verzorgingstehuis.